Czas Świąteczny Wielkanocny

22.03.2021

W dniu Niedzieli Palmowej Kościół święci triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Najważniejszą uroczystością Niedzieli Palmowej są procesje z plamami. Polskie palmy przypominają smukłe, pionowe bukiety, różnej wielkości. Do palmy wkłada się gałązki tui, świerku, cisu, bukszpanu, borówek leśnych. Całość przybiera się kolorowymi wstążeczkami i  suszonymi lub sztucznymi kwiatkami. W tradycji Kościoła palma symbolizuje Mękę i  Zmartwychwstanie Jezusa oraz nieśmiertelność duszy ludzkiej. Obrzęd wożenia drewnianej figury Chrystusa na osiołku znany już w XV wieku, zachował się do dziś m.in. w Szydłowcu. Najbogatsze w obrzędy i zwyczaje są ostatnie trzy dni Wielkiego Tygodnia: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota. Wszystkie  związane z nimi nabożeństwa i uroczystości religijne zwane są Triduum Świętym, Wielkanocnym lub Paschalnym. W dawnej Polsce znany był zwyczaj palenia Judasza. Wielki Piątek jest  w  Kościele dniem głębokiej żałoby. Tego dnia nie odprawia się mszy, główną ceremonią jest Adoracja Krzyża, wnoszonego do kościoła  w  uroczystej procesji. W XVII i XVIII wieku żałobę i wielkopiątkową pokutę potęgowały procesje mężczyzn pokutników zwanych biczownikami. W wielu miejscach Polski odbywają się  niezwykłe widowiska pasyjne, przedstawiające Misterium Męki Pańskiej. Do naszych czasów przetrwała i  jest ciągle żywa tradycja Grobów Chrystusa, które na zakończenie wielkopiątkowej liturgii odsłaniane są we wszystkich kościołach. Szczególny charakter ma Grób Chrystusa w podziemiach kościoła parafialnego w Borkowicach. Od wieków żywy jest zwyczaj straży grobowych – adoracji Grobu Chrystusa. W dekanacie przysuskim honorowe warty zaciągają najczęściej strażacy w galowych mundurach, w kaskach z toporkami i halabardami. Z najsłynniejszych widowisk pasyjnych słynie Kalwaria  Zebrzydowska. Tłumy wiernych są świadkami wydarzeń Męki Pańskiej kończącej się ukrzyżowaniem Chrystusa, Wielki Piątek jest dniem ścisłego postu. Ważnym atrybutem polskich obchodów wielkopostnych są barwne jajka wielkanocne zwane pisankami, kraszankami lub malowankami, których nie może zabraknąć na świątecznych stołach i w koszykach zanoszonych do poświęcenia do kościołów w Wielką Sobotę. Kończąca Triduum Paschalne Wielka Sobota jest w tradycji polskiej dniem błogosławieństw przeznaczonym na święcenie wody, ognia, cierni i pokarmów wielkanocnych. Wielkanoc  - Wielka niedziela jest najważniejszym  i najstarszym świętem chrześcijańskim odprawianym na pamiątkę Zbawczej Męki, Śmierci i Chwalebnego Zmartwychwstania Chrystusa. Najważniejszym momentem obchodów Wielkanocy jest rezurekcja – Msza Święta z procesją z Przenajświętszym  sakramentem wyniesionym z grobu Pańskiego. Niedzielę Wielkanocną Polacy spędzają głównie w gronie rodzinnym  przy zastawionym stole , na którym nie może zabraknąć baranka z czerwoną chorągiewką oraz smakowitych potraw. Wielkanocny stół trudno sobie wyobrazić bez poświęconych  potraw: wędlin, jaj, pieczywa, puchowych bab , kiełbasy, mazurków, zupy święconki, żurku staropolskiego czy serników. Dopełnieniem Świąt jest Poniedziałek Wielkanocny znany jako dzień spotkań towarzyskich, zabaw, zalotów, psot, żartów i lejącej się wody, zwany Lanym Poniedziałkiem. Polewanie wodą panien zwane śmigusem - dyngusem przetrwało mimo zakazów do naszych czasów.

                                                                                                                            Robert Fidos