Nie chcemy żyć w cieniu bomby ekologicznej!

23.01.2019

W dniu 26 listopada 2018 r. ujawniono na prywatnej nieruchomości w Borkowicach (powiat przysuski, województwo mazowieckie) nielegalne składowisko odpadów niebezpiecznych w ilości ponad 1000 ton. Odpady zostały sprowadzone przez grupę przestępczą po pretekstem utworzenia magazynu i sortowni odzieży. Składowisko znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie szkoły podstawowej i innych instytucji oraz domów mieszkalnych. Wśród bardzo niebezpiecznych substancji znajdują się między innymi trichloroeten- związek chemiczny uważany za rakotwórczy, wchłaniany przez skórę i płuca, powoduje uszkodzenia wątroby i nerek, a także aceton i mieszaninę metanolu z acetonem , czyli substancje działające na układ nerwowy człowieka, które mogą powodować raka i wady genetyczne. Śledztwo w tej sprawie prowadzi Prokuratura Okręgowa w Radomiu. Składowisko jest od chwili ujawnienia pod ochroną Policji w związku z groźbą podpalenia i wybuchu. Bezpośrednie sąsiedztwo szkoły podstawowej i nielegalnego składowiska powoduje olbrzymie zagrożenie dla uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły, budzi niepokój rodziców o swoje dzieci. Uważamy, że permanentny stan zagrożenia źle wpływa na całe środowisko szkolne, społeczność miejscowości i gminy, co może doprowadzić do paniki i niepokojów społecznych.  Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska pismem z dnia 07.12.2018r. do Wójta Gminy Borkowice zgodnie z dyspozycją art. 26 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (j.t. Dz.U. 2018 poz. 992 ze zm.) wniósł o natychmiastowe zobowiązanie posiadacza odpadów do ich usunięcia z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania. Wszczęte postępowanie administracyjne oraz wydanie decyzji nakazującej posiadaczowi odpadów ich usunięcie, niesie za sobą konieczność wykonania zastępczego w trybie ustawy z 17.06.1966r o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W wyniku tego koszty transportu i utylizacji będzie zmuszona ponieść Gmina Borkowice, a mogą wynieść ok. 8- 10 mln zł. Praktyka pokazuje, że samorząd gminny nie odzyska od posiadacza odpadów w całości wydatkowanych na ten cel środków poniesionych w postępowaniu zastępczym. Bardzo często okazuje się tzw. „słupem” lub osobą niewypłacalną. Gminy Borkowice nie stać na taki wydatek. Roczny jej budżet to 17 mln, z tego 1 mln to wydatki inwestycyjne, a 16 mln to stałe wydatki na utrzymanie szkół, opieki społecznej, administracji itp. Ponadto procedura wynikająca z mocy tej ustawy może trwać miesiącami i zakończyć się brakiem możliwości finansowych gminy na jej realizację. Może to spowodować olbrzymie zagrożenie dla zdrowia i życia uczniów i mieszkańców oraz fizyczną likwidację szkoły oraz stan ogólnej paniki i niepokoju. Smutne jest to, że mafia śmieciowa zarabia na tym procederze miliony, a koszty związane z zagrożeniem życia i zdrowia oraz utylizacją odpadów niebezpiecznych muszą pokryć w majestacie prawa mieszkańcy jako samorząd gminny. Dotacje NFOŚiGW mogą otrzymać samorządy, jeśli składowisko znajduje się na gruntach samorządu lub Skarbu Państwa. W naszym przypadku NFOŚ może udzielić do 100% pożyczki umarzalnej w wysokości do 10%, nie więcej niż 1 mln zł.. Prawne uregulowania zawarte w w/w ustawach powodują rozproszenie odpowiedzialności między urzędami i zachętę dla nielegalnych działań grup przestępczych. Mieszkańcy gminy w poczuciu zagrożenia powołali do życia Społeczny Komitet Obrony Mieszkańców Gminy Borkowice. W szkole odbyły się spotkania z przedstawicielami Straży Państwowej oraz próba ewakuacyjna. Uważamy, że pierwszym działaniem służb państwowych powinno być usunięcie składowiska niebezpiecznych odpadów, a wszelkie procedury administracyjne i śledztwo powinno toczyć się swoim torem. Podstawę do likwidacji zagrożenia zdrowia i życia, i szkody w środowisku poza ustawą o Zarządzaniu Kryzysowym jest ustawa o „ zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie” z dnia 13 kwietnia 2007 roku (Dz.U. z 2018, poz. 954, art. 7, 16.2, 24.1). Zgodnie z artykułem 24.1 tej ustawy Wójt Gminy Borkowice pismem z dnia 22 stycznia 2019 roku zgłosił do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska wystąpienie bezpośredniego zagrożenia szkody w środowisku. Uznanie  tego zgłoszenia przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie za zasadne pozwoliłoby na szybką likwidację zagrożenia.