Logo Borkowice Gmina

Rzuców

Rzuców – wieś nad rzeką Jabłonicą, znana już w 1396 roku. Według legendy utworzona przez ród Czapleńców, którzy swój majątek podzielili na dwie części. Połowę majątku ,,przerzuconą” w inne miejsce nazwali Rzucowem. Właścicielami Rzucowa były znamienite rody Duninów,  Leszczyńskich, Świętosławskich, Krygierów i Mokiejewskich. Od wieków istniał tu stary ośrodek metalurgiczny, którego rozkwit nastąpił w XIX wieku. Już w XVI wieku działała tu kuźnia a w 1762 r. wybudowany został zakład wielkopiecowy będący własnością Franciszka Leszczyńskiego. W 1837 roku majątek rzucowski kupił od Eleonory Świętosłowskiej znany polski przemysłowiec Wojciech Krygier. Zmodernizował wielki piec, wybudował nowoczesne piece pudlingowe oraz walcownię blach grubych w Psowie, warsztat  mechaniczny i walcownię blach w Rzucowie. W 1846 r. utworzył znaną w całej okolicy gwoździarnię. Jego syn Andrzej Krygier rozbudował zakłady. W 1863 wybudował fabrykę zapałek znaną w całej Europie, słynącą z bogatego asortymentu zapałek w tym bengalskich, fajkowych, siarkowych oraz wykwintnych w ozdobnych pudełkach. W 1872 roku fabryka zapałek otrzymała na wystawie politechnicznej w Moskwie srebrny medal za bardzo dobrą kolekcję pod względem fabrykacji i próbek. W fabryce pracowało 60 robotników.  Zakłady przemysłowe w Rzucowie stanowiły ważny ośrodek na mapie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. W 1884  roku  majątek  nabył Adam Mokiejewski, przemysłowiec z Warszawy. W 1901 roku wybudowano budynek na potrzeby szkoły. Cały majątek odziedziczył w 1914 roku jego syn Witold Mokiejewski, który w okresie wolnej Rzeczypospolitej rozwijał zakład odlewniczy, wybudował tartak parowy oraz elektrownię wodną. W zakładach pracowało ponad 300 robotników. W 1926 powstała we wsi Ochotnicza Straż Ogniowa, istniejąca do dziś. Witold Mokiejewski był współzałożycielem Koła Gospodyń Wiejskich i sklepu spółdzielczego. Założył pod Smagowem nową część Rzucowa zwaną Nowym Światem. W 1922 roku zmarł w Rzucowie weteran powstania styczniowego, uczestnik bitwy pod Małogoszczem Antoni Lityński W zakładach produkowano sieczkarnie, żelazka, pokrywy kanalizacyjne  i kilkadziesiąt innych rodzajów wyrobów metalowych. Rzuców odwiedzali w latach swojej młodości znani aktorzy: Andrzej Łapicki i Ewa Wiśniewska. Do 1939 roku odbywały się tu zloty ZHP i wyścigi kolarskie. W latach 1939-45 w Rzucowie powstała organizacja ZWZ-AK. Rzuców należał wtedy do parafii i gminy Chlewiska. Mieszkańcy Rzucowa i okolic zapłacili za stawianie oporu hitlerowcom wysoką cenę. Kilkadziesiąt osób zostało zastrzelonych bądź zginęło w obozach zagłady. Nauczyciele z narażaniem życia prowadzili tajne nauczanie. Wśród ofiar terroru znaleźli się m.in: Witold Mokiejewski, Gustaw Kiedrzyński, Jan Olan, por. Józef Suliga – komendant gminnej placówki ZWZ-AK, kierownik  szkoły. Po śmierci Witolda Mokiejewskiego w 1940 w obozie hitlerowskim w Dachau, zarządem dóbr rzucowskich zajmowała się jego żona Wanda. W 1948 r. majątek upaństwowiono. W dworku od 1948 roku do 1995 roku funkcjonował Państwowy Dom Dziecka. W 1977 roku w Rzucowie erygowana została parafia pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Siedzibą był początkowo drewniany kościółek wybudowany w 1951 r. Dzięki staraniom księdza Henryka Krzoska powstał w Rzucowie cmentarz, plebania oraz nowy kościół – konsekrowany w 1988 roku przez biskupa Edwarda Materskiego.

                                                                                                 Opracował: Robert Fidos

Wójt gminy zaprasza

Zobacz również

wersja językowa

Kalendarz

czerwiec 2024
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
Ni
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Zegar

  • :
  • :
Akceptuję

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.