W wiekach średnich Borkowice leżały na pograniczu Mazowsza i Małopolski. Okolicę pokrywał jednolity kompleks lasów północnych obrzeży Puszczy Świętokrzyskiej. Trudne warunki bytowania nie zachęcały ludzi do osadnictwa. We wczesnym średniowieczu na te tereny dokonywali ekspansji Mazowszanie, którzy później cofali się na północ za Pilicę a ich osady przestały istnieć. W pierwszej połowie XII wieku ogromne połacie w północno - zachodniej części Ziemi Sandomierskiej zostały nadane potężnym rodom Odrowążów i Duninów. Całość włości Odrowążów położona była na terytorium kasztelanii żarnowskiej. Protoplastą rodu Duninów był możnowładca śląski i palatyn Bolesława Krzywoustego, Piotr Włostowic herbu Łabędź. Za zasługi dla państwa piastowskiego Bolesław Krzywousty nadał mu kasztelanię skrzyńską. Obydwie kasztelanie podlegały jurysdykcji kościelnej arcybiskupa gnieźnieńskiego. Duninowie zakładają osady w rejonie rzek Radomki i Jabłonicy. Już w początkach XIV wieku dziedzicem Borkowic jest rycerz Mikołaj Dunin Borkowski, kasztelan ciechanowski, który w 1309 roku darzy gruntem kaplicę w Borkowicach.. Zapis na pergaminie dotyczył pola pod lasem Ciesięcin z krzakami i łąkami za tym polem.

Pierwszy drewniany kościół z 1360r. ku czci św. Mateusza Apostoła i św. Marcina z fundacji Duninów herbu Łabędź przetrwał do czasów Augusta II Mocnego. W 1364 roku Piotr Dunin - dziedzic borkowicki zapisuje kościołowi dziesięciny ze wszystkich wiosek i pól. Rok później krakowski biskup Bodzanta wyznaczył wsie mające wejść w skład parafii Borkowice przynależnej do biskupstwa krakowskiego. Według kronikarza Jana Długosza do parafii tej należało w XV wieku jedenaście wsi: Borkowice, Bryzgów, Jabłonica, Kawy, Ninków, Politów, Radestów, Ruski Bród, Ruszkowice, Wola Kuraszowa i Zdunków. Powstałe w XIV wieku dobra, aż do 1945 roku nosiły nazwę Dóbr Rycerskich Borkowice.

Pierwszym znanym z imienia proboszczem był Andrzej, który w 1400 roku pozyskał od Andrzeja i Bostona – dziedziców Borkowic, ogród i sadzawkę.

Od 1643 r. Borkowice z okolicą przeszły w posiadanie drzewickich dziedziców – Szaniawskich. Następnymi właścicielami dóbr rycerskich była rodzina Dzibonich, słynnych kuźników pochodzących z Włoch a osiadłych w Polsce za panowania Zygmunta III Wazy. 22 sierpnia 1722 roku stanął kosztem Jana Dziboniego, stolnika Mścisłowskiego nowy drewniany kościół . Poświęcił go w 1793 r. biskup sufragan lubelski Jan Kanty Lenczowski podczas misji odprawianych przez ks. misjonarzy lubelskich, kosztem dziedzica i kollatora Antoniego Małachowskiego. W 1726 roku właścicielem dóbr borkowickich stał się Jan Małachowski herbu Nałęcz, hrabia, kanclerz wielki koronny, kawaler Orderu Orła Białego. Był właścicielem największego w Polsce kompleksu dóbr, w skład którego wchodziło 9 miast i 234 wsie podzielonych na klucze: białaczowski, borkowicki, ćmielowski, huciski, konecki, modliszewski, niekłański i włoszczowski. Interesujący nas klucz borkowicki, wyceniony na blisko 300 tys. złotych polskich składał się z wiosek: Bolęcin, Borkowice, Długa Brzezina, Gródek, Januchta, Kawy, Kuźnica Ruskobrodzka, Rudno, Ruski Bród, Ruszkowice, Wymysłów i Zdunków. W dwunastu wsiach były 173 domostwa, najwięcej w Borkowicach – czterdzieści pięć i Ruszkowicach - trzydzieści trzy domy. Kanclerz preferował zakładanie w swoich dobrach manufaktur i fabryk żelaza. Pierwszy wielki piec hutniczy powstał w 1739 roku w Stąporkowie, drugi wraz z fryszerkami w Kuźnicy Ruskobrodzkiej.

Jan Małachowski (1698 – 1762) ożenił się z Izabelą Humiecką, z którą miał pięć córek i czterech synów: Mikołaja, Stanisława, Jacka i Antoniego. Ten ostatni, Antoni Małachowski herbu Nałęcz (1740 – 1796) – hrabia, marszałek Sejmu (1780), sekretarz wielki koronny, wojewoda mazowiecki (1784 – 1795), senator, odziedziczył po ojcu klucze dóbr: borkowicki, niekłański, ćmielowski i szczuciński. Ożenił się z Katarzyną Działyńską w 1771 r. Miał z nią dwie córki: Mariannę i Konstancję oraz czterech synów: Ludwika, Jakuba, Józefa i Onufrego. Cierpiał na podagrę, chorobę leczoną wówczas kąpielami w żelazistej wodzie. Szukając jej źródeł , natrafił na nie w Nałęczowie. W roku 1783 wybudował kościół w Kadzidle. Za zasługi został odznaczony w 1776 roku Orderem Orła Białego. Dobra borkowickie, mające typowo przemysłowy charakter przynosiły mu prawie 18 tys. zł-p. dochodu rocznie. W 1777 roku przychód z klucza wynosił ponad 46 tys. zł-p., z czego 86,8% przypadało na przemysł żelazny. Wydatki kuźnicze stanowiły jednak aż 93% wydatków. 17 lipca 1787 r. w parafii Borkowice przebywał król Stanisław August Poniatowski. Odwiedził on fabrykę Antoniego Małachowskiego położoną w lesie pod Ruskim Brodem, zaopatrującą arsenały wojskowe Rzeczypospolitej w bomby, kule i kartacze. „… gdy powóz królewski przybył na granicę Ruskich Brodów ozwały się w lesie armaty stokrotnem uderzeniem a pan Wojewoda zsiadłszy z konia, mówił do króla, dziękując mu za łaskę sobie wyświadczoną, po czem prowadził Monarchę do fabryki, przy której wielkie mnóstwo ludzi okrzykami witało króla, rzucając kwiaty i gałązki, ofiarując chleby.” W 1791 roku w przeciwieństwie do swojego brata Stanisława – marszałka Sejmu 4-letniego nie poparł ustawy konstytucyjnej.

Dawne inwentarze kościelne świadczą, że już w XVIII wieku było sporo wotów przy św. Antonim, które, gdy zaszła potrzeba ratować Ojczyznę, wraz z innymi srebrami na obronę kraju oddano podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku. Antoni Małachowski zmarł w roku 1796 . Majątek do chwili podziału znajdował się w ręku wojewodzianki Katarzyny Małachowskiej.

W latach 1795 – 1809 Borkowice znajdowały się na terenie zaboru austriackiego, będąc wówczas centrum dóbr borkowicko – niekłańskich należących do wojewodzianki Katarzyny Małachowskiej. W 1807 roku utworzone zostało Księstwo Warszawskie, które dwa lata później, po zwycięstwie Napoleona nad Austrią, zostało powiększone o kolejne cztery departamenty, w tym departament radomski. W tym departamencie leżały dobra borkowickie. Po klęsce Napoleona w 1815 r., mocą postanowień Kongresu Wiedeńskiego utworzono Królestwo Polskie, złączone unią personalną z cesarstwem rosyjskim. Kraj został podzielony na województwa, obwody i powiaty a od 1845 roku, na gubernie, powiaty i okręgi. Borkowice znalazły się w guberni radomskiej.

Formalny podział majątku po Antonim Małachowskim nastąpił 16 maja 1815 r. w Borkowicach. Klucz borkowicki, niekłański oraz starostwo wąwolnickie otrzymał Onufry Małachowski herbu Nałęcz – hrabia, szambelan króla Saskiego, senator w 1831 roku. Onufry zamieszkał w Borkowicach, gdzie wybudował pałac wzorowany na rezydencji stryja Stanisława jaki powstał w Białaczowie. Ożenił się z Marią hrabiną Tarnowską, z którą miał syna Stanisława, zmarłego w wieku 5 lat. Jego dobra wyceniono na 16 tys. rubli srebrnych. Brat Onufrego, gen. Ludwik Małachowski , właściciel Białaczowa miał trzy córki: Hortensję za Władysławem Małachowskim, Stefanię żonatą z Cezarym Broel Platerem i Taidę, która wyszła za Ludwika Rzewuskiego.

Katarzyna Małachowska i jej syn Onufry byli fundatorami neogotyckich kościołów w Niekłaniu Wielkim i Borkowicach. W 1828 roku rozebrano istniejący borkowicki kościół i z drzewa zestawiono trzeci z kolei, kościół drewniany, który miał być tymczasowy do momentu wybudowania nowego, murowanego. Kościół ten poświęcił proboszcz Szymon Jałowiecki z upoważnienia biskupa w tym samym roku. Czwarty kościół w Borkowicach do dziś istniejący budowano w latach 1829 – 1846. Jego konsekracji dokonał biskup sandomierski Goldtman. Kościół został zaprojektowany przez znanych architektów: Franciszka Marię Lanciego i Henryka Marconiego.

W omawianym okresie proboszczami w parafii Borkowice byli: ks. Stanisław Straszak (1804 - 1808), ks. Szymon Jałowiecki (1808 – 1834) - dziekan szydłowiecki. Od 1818 parafia należy do nowo powstałej diecezji sandomierskiej. Następni proboszcze to: ks. Mateusz Sokołowski (1834 – 1855), ks. Piotr Ignacy Cielenkiewicz (1855 – 1864), ks. Antoni Gołębiewski (1864 – 1908); aresztowany 22 października 1865 r. przez naczelnika wojennego okręgu radomskiego a następnie oddany pod nadzór policji jako podejrzany o namawianie do udziału w powstaniu i odbieranie od powstańców przysięgi. W 1896 roku wyrestaurował kościół. Ks. Franciszek Szpotowicz (1909 – 1913); powiększył w 1910 r. cmentarz grzebalny, opasał go murem, odrestaurował kościół, wykonał stacje drogi krzyżowej.

W latach 1830 – 1831 Borkowice stanowią, podobnie jak inne miejscowości bazę zaopatrzeniową dla wojsk polskich walczących w powstaniu listopadowym. Duże zasługi w okresie powstania miał dziedzic Ninkowa płk. Franciszek Żarski – dowódca 6 pułku piechoty liniowej. Za wykazane męstwo w boju został w dniu 25 maja 1831 roku odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Jego syn, 19 letni Napoleon Żarski poległ 30 czerwca 1863 r. w boju pod Mechlinem. W 1928 roku jego szczątki spoczęły w zbiorowej mogile na cmentarzu w Smogorzowie. W powstaniu styczniowym wzięli również udział: urodzony w Janowie a zamieszkały w Kawach Antoni Gaszyna oraz urodzony w 1841 r. w Borkowicach ks. Ignacy Myślakowski, który zmarł jako proboszcz w Górze Puławskiej w 1898 roku. Antoni Gaszyna brał udział w bitwach pod Wirem, Potworowem, Sulejowem i Stefankowem. W bitwie pod Wirem został ranny bagnetem w prawą rękę. Dzięki staraniom ks. Jana Wiśniewskiego otrzymał stopień ppor., przyznano mu również pensję weterana walk 1863 r. Dzięki księdzu stał się bardzo popularny jako postać zasłużona dla Ojczyzny.

Po śmierci Onufrego Małachowskiego w 1848 r. i jego żony Marii w 1860 r. właścicielem dóbr borkowickich został Jan Tarnowski z Dzikowa. Dobra jego zostały zadłużone ponad stan zastawów. Z litości wykupiła je Hortensja Małachowska kierując się przywiązaniem do tradycji rodzinnych. W spadku dobra zostały przekazane siostrze Stefanii zamężnej z Cezarym Broel Platerem.

Córka Stefanii i Cezarego Broel Platerów, Maria Broel Plater (1848 – 1895) wyszła za mąż 28 października 1874 roku za księcia Stanisława Czetwertyńskiego herbu Pogoń Ruska (1838 – 1916) ze Skidla. W 1876 roku urodziła im się córka Maria Karolina Józefina Czetwertyńska (Świętopełk) – księżna herbu Pogoń Ruska (zm. 1957). Po rodzicach odziedziczyła liczące ponad 6 tys. mórg dobra borkowickie. 20 lipca 1895 roku wyszła za mąż za hrabiego Stefana Józefa Dembińskiego herbu Nieczuja (1869 – 1934) z Przysuchy. Ojciec Stefana, hrabia Juliusz Dembiński (1837 – 1887)był synem Amelii Dembińskiej herbu Rawicz i Ludwika Dembińskiego herbu Nieczuja. Brat Ludwika, Henryk Dembiński był jednym z przywódców Powstania Listopadowego oraz Wiosny Ludów na Węgrzech. Juliusz Dembiński miał z żoną Heleną Wodzicką trzech synów. Najstarszy Ludwik żonaty z Marią Michałowską otrzymał Góry i Polichno, Henryk żonaty z Zofią z Tyszkiewiczów otrzymał Przysuchę, Stefan zaś dostał majątek Szyszczyce, który sprzedał. W 1895 Stefan Józef Dembiński ożenił się z Marią Karoliną (Marlinką) Czetwertyńską i zamieszkał w Borkowicach. Wraz z żoną wybudował około 1905 roku piękny, istniejący do dziś pałac. Stefan i Maria Dembińscy mieli siedmioro dzieci: Stanisława ur. w 1896r., Marię Teresę (Marietka) (1897 – 1970), która wyszła za Adama Potockiego z Krzeszowic i Zatora, Teresę (Renia) (1899 – 1919) zmarłą nie zamężną, Stefana Antoniego (1901 – 1974); ostatniego właściciela majątku Borkowice, Jadwigę (1908 – 1990); żonę Ignacego hrabiego Potockiego a po jego śmierci Antoniego Radziwiłła – Operdorff, Zygmunta (1910 – 1985) i Różę (Rólka) (1915 – 1939); żonę księcia Andrzeja Marię Czetwertyńskiego ze Skidla koło Grodna.

W 1913 r. dzięki wstawiennictwu rodziny Dembińskich a w szczególności Henryka Dembińskiego z Przysuchy, posła do II i III Dumy Rosyjskiej, proboszczem w Borkowicach został ks. Jan Wiśniewski. Urodził się 3 maja 1876 roku we wsi Krępa Kościelna. Wyświęcony na kapłana w 1899 roku rozpoczął pracę jako wikary kolejno: w Kozienicach, Cerekwi, Ćmielowie i Stromcu. Po powrocie z wyjazdu zagranicznego został mianowany prefektem w Radomiu. Uczy religii w kilku radomskich szkołach. W 1908 r. ksiądz Wiśniewski wydaje pierwszy z XIV tomów Dekanatów – dekanat opatowski. Zbiera pamiątki, pisze wiersze, jest współtwórcą Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. W 1908 roku udostępnił zwiedzającym swoje prywatne zbiory jako Muzeum PTK. Jego działalność od wielu lat znajdowała się pod obserwacją władz carskich. Borkowice stały się dla niego kolejnym i ostatnim miejscem wytężonej pracy. W tej biednej i rozległej parafii wiejskiej liczącej ponad 6000 mieszkańców przepracował prawie 30 lat. Głównym celem proboszcza stało się podniesienie poziomu oświaty i pobożności parafian. W latach 1914 – 1919 jest współzałożycielem dziewięciu szkół. W 1914 zakłada sklep spółdzielczy „Przyszłość”. W czasie I wojny światowej pracuje wraz z Antonim Łąckim i hrabią Stefanem Dembińskim w Komitecie Obywatelskim którego celem było zapewnienie bezpieczeństwa i niesienie pomocy ludności oraz w Komitecie Sanitarnym, który czuwał nad higieną wsi w celu zapobiegnięciu grożącym epidemiom. W latach 1916 – 17 mimo działań wojennych, wybudował plebanię według projektu Zygmunta Słomińskiego, późniejszego prezydenta Warszawy. W 1917 roku ks. Jan Wiśniewski został mianowany kanonikiem generalnym kapituły sandomierskiej. W tym czasie organizował wyjazdy parafian do Sandomierza.

W 1914 roku hrabia Stefan Dembiński zaadaptował dawną karczmę na lokal dla sklepu. Towary sprowadzano z firm chrześcijańskich. Poświęcona 8 sierpnia placówka nosząca nazwę „Przyszłość” miała roczny obrót 35 tys. rubli. W 1915 front zbliża się do Borkowic. Miejscowość przechodzi z rąk do rąk, wokół łuny pożarów, płacz i walki niemiecko – austriackich żołnierzy z rosyjskimi. Między Wymysłowem a Rudnem dochodzi do potyczki wojsk rosyjskich i austriackich. Rosjanie rozkazują zasypanie wykopanych na rozkaz Niemców okopów na Krakowej Górze, pod Rudnem i Ruszkowicami. We wsiach panuje głód, dochodzi do grabieży. Pomoc z Głównego Komitetu dowożona co miesiąc przez Antoniego Łąckiego i Stefana Dembińskiego ratuje życie mieszkańcom okolicznych miejscowości. Jesienią 1915 r. ustają działania wojenne. Rosjanie wycofują się za Wisłę zagarniając z majątku Dembińskich 55 koni. Nadzór nad tym rejonem kraju przejmują Austriacy.

19 października 1917 roku ks. Jan Wiśniewski odprawił nabożeństwo za gen. Tadeusza Kościuszkę w 100 rocznicę śmierci bohatera. Na środku kościoła stała symbolizowana trumna wśród kwiecia. O trumnę opierał się stary portret wodza w białej sukmanie i krakusce. W wygłoszonym z ambony kazaniu ks. Wiśniewski przypomniał życiorys Kościuszki i jego zasługi dla ludu i Ojczyzny. 11 listopada 1918 roku po 123 latach niewoli Polska odzyskuje wolność.

 

Odzyskana niepodległość nie była dana raz na zawsze. W latach 1919 - 1920 Polacy odparli zagrożenie ze strony Rosji Radzieckiej i zapewnili Ojczyźnie dwa dziesięciolecia wolności. W wojnie polsko – bolszewickiej wzięli udział mieszkańcy gminy Borkowice. Stanisław Glib uczestniczył w 1920 r. w bitwach pod Warszawą i Radzyminem, według relacji ks. Jana Wiśniewskiego znał księdza Ignacego Skorupkę. Jan Mołdowa, urodzony w Radestowie wstąpił do wojska w 1918 roku jako kapral – ochotnik i wziął udział w wojnie 1920 r., odznaczony Krzyżem Walecznych. Syn Stefana i Marii Karoliny Dembińskiej, Stefan Antoni Dembiński za męstwo na polu walki w wojnie z bolszewikami odznaczony został srebrnym krzyżem Virtuti Militari. Ksiądz Jan Wiśniewski upamiętnił te wydarzenia fundując tablicę upamiętniającą poległych powstańców, uczestników I wojny światowej oraz wojny 1920 r. W 1918 r. wystawił w Ruszkowicach figurkę z Matką Bożą, godłem Polski i napisem poświęconym odzyskanej niepodległości.

W tym okresie w Borkowicach było 103 domy i 579 mieszkańców, w tej liczbie państwo Dembińscy z siedmiorgiem dzieci oraz nauczyciele, administracja, służba: Karolina Korczak, Ludgarda Korczak, Anna Millerowa – nauczycielka, Taida Gołębiowska, Wanda Lanberg – gospodyni, pani Wanda – nauczycielka muzyki, Stanisława Gawrońska, Aniela Fidos, Maria Chmurzyńska, Anna Sionek – kucharka, Katarzyna – służąca, Stanisław Fuksiewicz z rodziną – administrator dóbr, pan Sobocki – buchalter z rodziną, Józef Wróbel – ogrodnik. Organistą był Józef Szklarski, sekretarzem w gminie Mieszczankowski a szewcem Adam Szóstka. W 1934 r. lokajem w dworze jest Franciszek Zagóra, gospodynią Zofia Rychlewska, służącymi Zofia Plaskota i Helena Zamaria a pokojówką Helena Fidos. W latach 30-tych administratorem dóbr hr. Dembińskiego był Władysław Weber, były porucznik Legionów Józefa Piłsudskiego.

W 1922 roku w majątku należącym do Stefana Dembińskiego w Borkowicach, znajdowała się w 1922 roku zarodowa obora bydła rasy „szwyców”, będąca pod opieką Centralnego Towarzystwa Rolniczego. Reproduktorów tego stada sprowadzano ze Szwajcarii. W majątku znajdowała się również owczarnia zarodowa. Hodowano w niej 241 sztuk matek, 55 skopów, 79 jarlic. 73 skopy roczne oraz 4 skopy sprowadzone z Pomorza. Roczna produkcja wełny wynosiła ok. 3080 kg.

W majątku Dembińskich obok tartaku Stefanówka koło Januchty, cegielni w Ruszkowicach, fryszerki w Kuźnicy, 4 młynów funkcjonowały także mleczarnia i suszarnia płatków ziemniaczanych. Na majątek składały się 4 folwarki: Borkowice, Ruszkowice, Gródek i Zdunków. Ogólna powierzchnia majątku wynosiła 3513 ha, w tym ok. 2500 ha lasów.

W okresie międzywojennym gmina Borkowice wchodziła w skład powiatu koneckiego w województwie kieleckim. Gmina zajmowała w tym okresie obszar 8126 ha (4037 ha gruntów uprawnych, 3914 ha lasów), zamieszkana była przez 5920 mieszkańców z 14 sołectw obejmujących 22 wsie. W gminie w 1936 r. znajdowały się 1124 gospodarstwa rolne, 4 majątki (Borkowice, Radestów, Ninków i Ruszkowice), 4 młyny wodne, 1 tartak, 1 cegielnia, 1 fryszerka, 7 szkół powszechnych: Borkowice, Wymysłów, Ninków, Ruski Bród, Ruszkowice, Politów i Hucisko, 2 Ochotnicze Straże Pożarne w Borkowicach i Ruszkowicach (od 1936 również w Ruskim Brodzie), 2 gminne kółka rolnicze, 4 koła gospodyń wiejskich, gminna biblioteka w Borkowicach , gminny Związek Strzelecki, Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej w Borkowicach, gminny Komitet BBWR w Borkowicach. Gmina prenumeruje czasopismo „Głos Wsi”.

Największe wioski to: Ruski Bród – 696 mieszkańców, Ninków – 671 mieszkańców, Ruszkowice – 610 mieszkańców, Borkowice – 509 mieszkańców. Najmniejszymi wioskami zaś były: Radestów – 196 mieszkańców i Hucisko – 139 mieszkańców.

Rada Gminna Gminy Borkowice składa się z 16 radnych, 2 ławników, podwójciego i wójta – przewodniczącego Rady. Wójtami Gminy byli: Józef Pokora (1918-1926), Franciszek Stocki (1926-1927), Franciszek Bielawski (1927 – 1932), Antoni Bielawski (1932 – 1934) i Janusz Łącki (1934 – 1939).

W latach 1918 – 1939 obok rodziny Dembińskich, duży wpływ na rozwój miejscowości, parafii i gminy mieli: ks. Jan Wiśniewski i wójt Janusz Łącki.

W 1919 r. ks. Jan Wiśniewski przeznaczył na pożyczkę państwową 2000 koron, srebrne monety, łyżki, swój pierścień kanonicki otrzymany od Dembińskich, a w 1920 r. z parafianami złożył ofiarę na konto plebiscytu na Śląsku. W 1921 roku ks. Wiśniewski postawił organistówkę z salą domu ludowego, gdzie odbywały się odczyty, zebrania, przedstawienia i spotkania młodzieży. W tym samym roku, 13 czerwca założył i był pierwszym prezesem Ochotniczej Straży Ogniowej w Borkowicach. W 1931 r. wybudował dom parafialny przeznaczony na ochronkę do którego w 1939 r. sprowadził siostry Benedyktynki Misjonarki do dziś opiekujące się kościołem parafialnym. We wzorowym porządku utrzymywał kościół, kaplicę, przydrożne i polne krzyże. Aby rozbudzić wśród parafian patriotyzm i poczucie dumy z Ojczyzny fundował pomniki, tablice pamiątkowe związane z ważnymi wydarzeniami z historii Polski. Ksiądz Wiśniewski był również organizatorem Stowarzyszeń Młodzieży oraz biblioteki parafialnej. Wydał i opublikował ponad trzysta publikacji i artykułów. W 1933 r. urządził na plebanii w Borkowicach wystawę pamiątek po królach: Janie III Sobieskim i Władysławie IV oraz pamiątek z kolejnych powstań narodowych. Dla upamiętnienia płk. Dionizego Czachowskiego ufundował pomniki w Jaworze Soleckim i pod Stefankowem. Ważnym źródłem dochodów parafii były świadczenia patronackie świadczone przez rodzinę Dembińskich. Obok znacznych sum pieniędzy dwór przekazywał na potrzeby proboszcza, wikarego i organisty bezpłatne drewno na opał. W 1934 r. w kościele mają miejsce misje przeprowadzone przez redemptorystów z Krakowa. W czasie tych misji jak również poprzednich z 1917 roku postawione były krzyże misyjne ufundowane przez Marię Karolinę Dembińską.

Ks. Jan Wiśniewski utworzył w 1926 parafię w Ruskim Brodzie. W parafii Borkowice mieszkało 5772 parafian. W tym okresie w parafii działały następujące organizacje parafialne: Bractwo Różańcowe, Żywy Różaniec, Bractwo Szkaplerza M.B. Karmelickiej, Trzeci Zakon św. Franciszka, Apostołowie Modlitwy, Bractwo Wstrzemięźliwości, Konferencja św. Wincentego a Paulo, Akcja Katolicka i Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży.

Bardzo ważną rolę w integrowaniu mieszkańców parafii z dworem odgrywała hr. Maria Karolina Dembińska. Osobiście wygłaszała referaty na temat: początków państwa Polskiego, chrztu Polski, cudu nad Wisłą, jak również udzielała praktycznych rad co do np.: założenia apteczki domowej lub jak zapobiec porażeniu słonecznemu. W 1936 roku zorganizowała 6- tygodniowy kurs szycia. Wraz z księdzem Wiśniewskim była inspiratorką nauki śpiewu, którego próby odbywały się w pałacu a później w sali ludowej. Młodzież borkowicka w dowód uznania za niestrudzoną pracę na rzecz młodego pokolenia ufundowała księdzu Janowi Wiśniewskiemu w XXV rocznicy objęcia parafii (1938) pamiątkową kamienną tablicę. W uznaniu wszelkich zasług ks. Jan uhonorowany został wieloma odznaczeniami i orderami. Były to m.in. złoty krzyż zasługi za osiągnięcia w pracy społecznej (1935), krzyż kawalerski Polonia Restituta w 1938, Wawrzyn Literacki Polskiej Akademii Literatury (1936) i wiele innych.

Powstała w 1914 r. szkoła nosząca nazwę „Szkoła Ludowa w Borkowicach” działała do 1915 r. Jej powstanie zawdzięczono hr. Stefanowi Dembińskiemu i panu Rostworowskiemu – administratorowi dóbr. Nauczycielką była pani Piątkowska. Szkoła odrodziła się pod rządami Austriaków w 1916 roku.

Utworzona w 1921 roku straż ogniowa swój pierwszy sprzęt i umundurowanie zakupiła ze składek społeczeństwa gminy. Sprzętem bojowym była sikawka poruszana siłą ręczną. Ponadto strażacy byli wyposażeni w toporki i mosiężne kaski. Straż posiadała również beczkowóz na podwoziu dwukołowym. Sygnałem alarmowym była trąba strażacka później syrena, środkiem transportu była furmanka zaprzęgana w parę koni. Pierwszym komendantem straży był Władysław Kot, następnie Walenty Antosik, Jan Glib, Stanisław Brzozowski.

W wyniku wyborów samorządowych, które odbyły się 31 stycznia 1934 roku wójtem gminy wybrany zostaje Janusz Łącki, syn właściciela ziemskiego w Radestowie. Wybór ten świadczył o olbrzymim zaufaniu, jakim darzyli go mieszkańcy oraz o nadziei na szybki rozwój gminy Borkowice. Na podwójciego mieszkańcy wybrali Zygmunta Strzeleckiego. W latach 1935 - 1939 sekretarzami gminy byli: Henryk Wójcik, Piotr Dąbrowski oraz Mieczysław Chojnowski, pomocnikiem sekretarza zaś Stefan Długosz, a dietariuszem Antoni Drabczyk.W 1938 roku podwójcim został wybrany Antoni Sobczak.

Ławnikami w tym okresie są Jan Sikorski i Stanisław Wełpa, radnymi - m.in. nadleśniczy Antoni Haladin, administrator dóbr Borkowice, Władysław Weber, ks. Jan Wiśniewski, kierownik szkoły w Ruszkowicach Julian Cios, właściciel majątku w Radestowie Antoni Łącki - ojciec Wójta. Gmina posiadała 13 km dróg bitych powiatowych, 5,3 km dróg bitych gminnych, 3,5 km dróg powiatowych gruntowych, 101 km dróg gminnych gruntowych, 4 mosty kamienne i 9 drewnianych.

Rada Gminna stwierdziwszy opłakany stan gospodarczy gminy, który wymaga ogromu prac, wyjazdów służbowych oraz angażowania się wójta, ławników i podwójciego, wyraziła poparcie i podziękowanie za energiczne działania wójta w ciągu pierwszych dwu miesięcy działalności. Za największe zadanie w 1934 r. uznano całkowite ukończenie budowy bitej drogi Borkowice - Janów oraz budowę dróg Bryzgów - Rusinów, Radestów - Politów. Wójt Łącki w związku z ciężkimi warunkami finansowymi gminy oraz planowanymi inwestycjami zrzeka się dotychczasowego wynagrodzenia i pobiera miesięczny ryczałt w kwocie 60 zł miesięcznie. Początkowo Rada nie zgadza się, jednak wskutek powtórzonego oświadczenia Wójta w tej sprawie przyjmuje jego propozycję. Radni na wniosek radnego Antoniego Fidosa jednogłośnie wyrażają podziękowanie w imieniu swoim i całej gminy za ten wyjątkowy czyn obywatelski, jaki robi wójt dla dobra gminy tutejszej zmniejszając sobie z własnej woli wynagrodzenie. W tym okresie mieszkańcy gminy szanując postawę Janusza Łąckiego układają na jego temat liczne wiersze i przyśpiewki.

W latach 1935 - 1939 wójt Janusz Łącki, Zarząd Gminy oraz Rada Gminna realizują szereg zadań inwestycyjnych. Należą do nich: budowa 7 klasowych szkół w Borkowicach i Wymysłowie, budowa i remont dróg gminnych, organizacja Posterunku Policji Państwowej w Borkowicach. Planowana jest budowa szkoły w Ninkowie oraz elektryfikacja wsi. Najważniejszą inwestycją w tym okresie była budowa szkoły powszechnej w Borkowicach. Dzięki staraniom ks. Jana Wiśniewskiego, hrabina Maria Karolina Dembińska przekazuje gminie darowiznę w formie ofiarowanego placu na osadzie 7 zwanej pokarczemnej o przestrzeni około 7 tys. m² wraz ze znajdującymi się na nim murami po spalonych budynkach, jako dar pod budowę szkoły powszechnej w Borkowicach. Wójt Janusz Łącki, za tę hojną darowiznę składa w imieniu całego społeczeństwa gminy Borkowice gorące podziękowanie i wyrazy głębokiej wdzięczności wraz z najserdeczniejszym „Bóg zapłać". Jedynym zaostrzeżeniem hrabiny przekazującej plac na szkołę było to, ażeby w szkole tej odbywała się nauka religii rzymsko-katolickiej. Wójt zwraca się z prośbą do starosty koneckiego o bezpłatne sporządzenie projektu oraz bezpłatny nadzór budowlany.

W 1935 r. rozpoczyna się budowa szkoły. Zarząd Gminy zaciąga pożyczkę w kwocie 15.000 zł. Szkoła w Borkowicach ma służyć mieszkańcom Borkowic, Zdonkowa i Radestowa. W tym samym czasie, pomimo sprzeciwu kilku radnych, wójt Łącki popiera plan wybudowania 7 klasowej szkoły w Wymysłowie dla gromad Bolęcin, Rudno, Wymysłów i Kuźnica. W głosowaniu 15 radnych popiera wójta, 4 jest przeciw. W roku 1935 Rada Gminna na wniosek wójta podejmuje uchwały w sprawie nadania Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu honorowego obywatelstwa gminy Borkowice. 12 lipca 1936 r. gminę Borkowice nawiedziła klęska gradowa, która zniszczyła zboża w 100%, uszkodziła dachy domostw i zabudowań gospodarczych, połamała drzewa owocowe. Wójt Janusz Łącki informuje władze w Warszawie o tej straszliwej klęsce. Do Borkowic przyjeżdża delegacja Rządu RP na czele z premierem gen. Felicjanem Sławojem Składkowskim i ministrem opieki społecznej Marianem Zyndramem Kościałkowskim. Efekty tej wizyty nie są niestety znane. Zarząd Kasy Pożyczkowo-Oszczędnościowej w Borkowicach, w porozumieniu z wójtem, postanowił zaciągnąć w Państwowym Banku Rolnym oddział w Kielcach długoterminową pożyczkę dla poszkodowanych przez grad w kwocie 14 tys. złotych.

W 1937 r. gminę nawiedza klęska posuchy. Mieszkańcy mają problem ze spłatą kredytów oraz płaceniem podatków. Wójt, jak co roku, zrzeka się pobierania pensji oraz organizuje kiermasze, z których dochód przeznaczany jest na budowę szkoły w Borkowicach. W związku z trudną sytuacją finansową mieszkańców zwiększa w budżecie gminy kwotę na zapomogi, zmniejsza kwoty spłaty kredytu szkolnego oraz zmniejsza obciążenie związane z podatkiem wyrównawczym o 2061 zł. Pomimo tych ciężkich warunków trwają inwestycje budowlane: budowy szkół w Borkowicach, Wymysłowie oraz budowa mostu w Kuźnicy.

W 1937 roku wybudowany jest cały budynek szkoły, nakryty blachą. W tym samym roku Rada Gminna podejmuje uchwałę, w której prosi Marszałka Rydza Śmigłego o przyjęcie honorowego obywatelstwa gminy Borkowice. Na wniosek wójta radni podejmują uchwałę nr 32, z 28 sierpnia 1937r. o przystąpieniu Gminy Borkowice do Związku Gmin Wiejskich w Warszawie z dniem 1 września. W związku z przekazaniem przez hrabinę Dembińską lokalu na posterunek Policji, wójt zgadza się podłączyć światło, telefon i wyposażyć posterunek w meble.

Do innych działań wójta należy zaliczyć wygłaszanie referatów na tematy gospodarcze, rolnicze i polityczno-społeczne. Namawia w nich do większej aktywności organizacji gminnych: kółek rolniczych, kół gospodyń wiejskich oraz związków młodzieży wiejskiej. Prosi radnych, by każdy z nich był członkiem którejś z organizacji, po to by zjednywać do nich kolejnych członków.

Na posiedzeniu Rady Gminnej 10 czerwca 1937r. namawia zebranych do zorganizowania wycieczki do Liskowa na wystawę rolniczą oraz przyjrzenia się dorobkowi tej nowoczesnej wsi. Rada Gminna wyraża w tej sprawie pozytywną uchwałę. Duża grupa światłych rolników i działaczy społecznych wyjeżdża do Liskowa. Na tym samym posiedzeniu wójt apeluje o zaprowadzenie porządku w posesjach, zagrodach, zachęca do pielęgnacji ogródków, bielenia domów i zaprowadzania ustępów.

Wójt stawia na nowoczesność. Zakupuje maszynę do pisania, tablice informacyjne dla sołtysów, organizuje szkolenia rolnicze, prenumeruje czasopisma dla gromad, funduje zapomogi dla zdolnych a niezamożnych synów rolników, dożywia biednych uczniów. Gmina Borkowice utrzymuje areszt gminny oraz ma wkład finansowy w budowę mostu pod Borkowicami. W 1938r. oddano do użytku parter szkoły powszechnej w Borkowicach. Wójt Łącki ma również poważne plany rozwoju przemysłu rolno - spożywczego. Choć były to plany prywatne, zmierzały do likwidacji bezrobocia. Do 1945 r. planował pobudować budynki i przenieść urządzenia zakładów przetwórstwa owocowo-warzywnego z Warszawy, należących do rodziny Trippenbachów, pod Radestów. Wszystkie plany osobiste oraz plany rozwoju Gminy zniweczył wybuch II wojny światowej i jego tragiczna śmierć w Katyniu.

8 września 1939 r. oddziały Wehrmachtu wkraczają do Borkowic. Niemcy zajmują pałac i usuwają z niego rodzinę Dembińskich. Od jesieni 1939 r. gmina Borkowice stanowi zaplecze żywnościowe dla oddziału majora Hubala (Henryka Dobrzańskiego). 30 marca 1940 roku Niemcy ponoszą duże straty w bitwie stoczonej z oddziałem Hubala pod Huciskiem. W odwecie pacyfikują Skłoby, Stefanków i Hucisko, mordując około 300 mężczyzn. Ten mord na mieszkańcach wsi wywołuje panikę i strach w sąsiednich miejscowościach. W pobliskich Nowinkach Ukraińcy w niemieckiej służbie zastrzelili 23 mężczyzn, w tym 17 z Bryzgowa. Ich wspólna mogiła znajduje się na borkowickim cmentarzu.

Od samego początku okupacji ks. Jan Wiśniewski był pod nadzorem Wehrmachtu. Wzywany przez Niemców na rozmowy popadł w przygnębienie i rzadko kiedy wychodził poza plebanię. Na początku lipca 1941 r. doznał wylewu krwi do mózgu i został częściowo sparaliżowany. Zmarł 7 czerwca 1943 r. w Borkowicach i został pochowany na tutejszym cmentarzu. W latach 1943 – 1945 proboszczem był ks. Wincenty Wróbel.

W listopadzie 1939 roku Niemcy obawiając się manifestacji w związku ze zbliżającą się 11 listopada rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości wzięli 12 zakładników z terenu powiatu koneckiego. Wśród zatrzymanych był hrabia Stefan Antoni Dembiński – właściciel Dóbr Rycerskich Borkowice. Po kilku dniach zakładnicy zostali zwolnieni. Ofiarę życia złożyli również mieszkańcy gminy, którzy w chwili wybuchu wojny znaleźli się na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej. 17 września 1939 r. Armia Radziecka będąca w sojuszu z III Rzeszą przekroczyła granice Polski. 20 września 1939 r. z rąk sowieckich siepaczy zginęła Róża z Dembińskich Czetwertyńska oraz jej mąż książę Andrzej Czetwertyński. 24-letnia dziewczyna miała mieć darowane życie. Oprawcy chcieli rozstrzelać tylko jej męża, ale ona postanowiła zginąć razem z nim.

Zmobilizowany 31 sierpnia 1939 r. por. rezerwy Janusz Łącki dostał się do niewoli radzieckiej i wraz z 4,5 tys. polskich oficerów osadzony został w obozie jenieckim w Kozielsku. Na mocy rozkazu najwyższych władz ZSRR oficerowie zostali zabici strzałem w tył głowy w lasku katyńskim koło Smoleńska. Janusz Łącki zginął 28 kwietnia 1940 roku.

W sierpniu 1939 r. na polecenie biskupa sandomierskiego Jana Lorka do Borkowic przyjechały z Łucka na Ukrainie dwie siostry Benedyktynki: s. Janina Bogdanowicz i s. Anuncjata Nowakowska. Zamieszkały w domu parafialnym wybudowanym przez ks. Jana Wiśniewskiego. W grudniu przyjechały z Kowla kolejne siostry: s. Tekla Domańska, s. Bernadetta Suska, s. Benigna Podwójska, a w maju dojechały siostry: Józefina Pawełczyk i Mechtylda Radzik. Siostry miały pod opieką kościół, prowadziły gospodarstwo, ogród warzywny, przygotowywały dzieci do Sakramentów Świętych, opiekowały się chorymi, a także prowadziły ochronkę. W 1943 r. przyjechały z Łucka s. Agnieszka Biedrzyńska, s. Amalia Larwa, s. Michaela Jankiewicz i s. Amata Łabuz.

W okresie okupacji gmina Borkowice znalazła się w obrębie działalności Okręgu radomsko – kieleckiego Związku Walki Zbrojnej (od 1942 r. Armii Krajowej) „Jodła” podzielonego na obwody. Obwód Końskie obejmował pow. konecki i wchodził wraz z Obwodem Iłży w skład inspektoratu Starachowice. Obwód Końskie składał się z 5 podobwodów: Końskie, Borkowice, Niekłań, Sworzyce i Czermno. Podobwód II – Borkowice nosił kryptonim „Bzura”. Jego komendantami byli: ppor. „Topór” (Władysław Sagalara) od kwietnia 1941 do 1943 r. (aresztowany) „Nieznajomy”(Antoni Haladin) od 1943 do 1945 r. Podobwód Borkowice podzielony był na 3 placówki.

Placówka nr 1 – Borkowice (kryptonim „Janina”), komendanci: ppor. „Dąb” (Stanisław Chojnowski) od lutego 1942 do lata 1943 (aresztowany), ppor. „Mewa” (Marian Wróblewski).

Placówka nr 2 – Chlewiska (kryptonim „Barbara”), komendanci: ppor. „Ireneusz” Józef Suliga) do chwili aresztowania w 1943 r., podchorąży „Wyrwa” ( Stanisław Patyna).

Placówka nr 3 – kryptonim „Kłonica”, „ Szkoła” mieściła się w Niekłaniu.

Początki placówki ZWZ – AK „Janina” w Borkowicach związane były z księdzem kpt. Walentym Ślusarczykiem „Bibi”, mającym bezpośredni kontakt z majorem Hubalem. Placówka rozrastała się, obejmując wszystkie wioski w gminie. W 1940 r. w skład dowództwa placówki wchodzili: ks. kapelan Walenty Ślusarczyk, por. Mieczysław Chojnowski, Bronisław Zgoda z Ninkowa, Stefan Strzemecki, Walenty Pokora z Ruszkowic, Wacław Wilczak, Tadeusz Chojnowski, Józef Wójcik z Politowa, Józef Skorupa z Rudna, Stanisław Brzozowski, Józef Banasik, Stanisław Jóźwik z Borkowic. Radiostacja i radio początkowo mieściła się na plebanii w Borkowicach, a później u Stefana Zawadzkiego i Wacława Wilczaka. W tym czasie zorganizowano skrzynkę kontaktową za którą odpowiedzialny był plutonowy Stefan Strzemecki – kierownik poczty. Na czele zorganizowanego wywiadu stał administrator majątku Edward Nadarkiewicz a później Antoni Wójcik „Kartusz”. Szkolenia wojskowe we wszystkich wsiach i plutonach prowadzili Franciszek Sochacki „Rafał”, por. „Rozług” Stefan Zawadzki i Walenty Pokora „Piast”. Żołnierze AK prowadzili akcje sabotażowe i dywersyjne: rozbrajanie posterunków policji gruntowej, niszczenie list, wyrabianie fałszywych dokumentów, zwalczanie band rabusiów. Na terenie gminy powstał silny oddział Batalionów Chłopskich utworzony przez dawnego żołnierza Hubala starszego wachmistrza Józefa Madeja z Ruskiego Brodu. W 1943 r. oddział ppor. Józefa Madeja „Jerzego”, przeszedł z BCH do AK. Oddział stale się rozrastał, osiągając w lipcu 1944 r. stan 50 żołnierzy. W ciągu 8 miesięcy 1944 roku oddział wykonał szereg akcji, m.in.: w lipcu 1944 r. rozbił bez strat własnych i nieprzyjaciela kompanię węgierską, zdobywając 70 kb i amunicję, w lipcu i sierpniu 1944 r., kilkakrotnie rozbił wycofujących się na zachód Niemców, zdobywając broń, amunicję i oporządzenie, bez strat własnych. W sierpniu 1944 r. oddział wszedł w skład I batalionu 3 pp Leg. W czasie akcji „Zemsta” ppor. „Jerzy” przeprowadził dalekie rozpoznanie w marszu do Pilicy i na północ w kierunku Warszawy. Rozpoznanie zakończył pod Tarczynem. Poległ 11 września 1944 r. pod Krasną.

12 stycznia 1945 r. znad Wisły ruszyła ofensywa Armii Czerwonej. W dniach 16 – 19 stycznia w rejonie Ruskiego Brodu zniszczono zamknięte w kotle silne zgrupowanie wojsk niemieckich. Borkowice zostały wyzwolone 17 stycznia 1945 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej Polska dostaje się w orbitę wpływów ZSRR, który narzuca Polakom swój system gospodarczy i polityczny. Skarb państwa na mocy ustawy o reformie rolnej z 1944 roku przejmuje dobra należące do Dembińskich. Pozostawiony bez właściciela pałac popada w ruinę. Na pokoje wdzierają się złodzieje szabrując wszystko co przedstawiało jakąkolwiek wartość. W Borkowicach powstaje Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, która zaopatruje rolników w potrzebne artykuły. W 1955 r. w miejsce dotychczasowych gmin powstają Gminne Rady Narodowe. W dawnym komisariacie Policji organizuje się posterunek Milicji Obywatelskiej. Dotychczasowa sześcioklasowa szkoła zostaje przekształcona w siedmioklasową szkołę podstawową, której kierownikiem jest Marian Skrzynecki, a od 1954 r. Walenty Bolesław Adamczyk.

Od 1956 r. Borkowice należą do powiatu przysuskiego w województwie kieleckim. W latach 60-tych szkoła zostaje przekształcona w ośmioklasową szkołę podstawową. W tym samym okresie władze komunistyczne usuwają ze szkoły nauczanie religii i zdejmują ze ścian krzyże. Od 1984 roku do 1994 roku dyrektorem szkoły jest Henryk Zieliński. W szkole aktywnie rozwija się harcerstwo prowadzone przez harcmistrza Andrzeja Lisaka.

W Borkowicach założona zostaje w 1959 r. Spółdzielnia Kółek Rolniczych i odradza się również Gminna Biblioteka Publiczna. W 1954 r. wybudowano remizę strażacką na potrzeby OSP. W 1973 r. następuje kolejna reforma administracyjna. Powstaje gmina Borkowice w obecnych granicach. Zlikwidowane zostają powiaty, a w miejsce 17 powstaje 49 małych województw, w tym województwo radomskie. W 1977 roku w Borkowicach zostaje oddany do użytku nowy ośrodek zdrowia. W Borkowicach mają swoją siedzibę Komitety Gminne PZPR i ZSL.

W 1948 roku Wydział Oświaty Rolniczej w Łodzi utworzył w Borkowicach Liceum Rolniczo – Hodowlane z 4-letnim okresem nauki. Pierwszym dyrektorem szkoły był Feliks Dulnik a kadrę stanowiło sześciu nauczycieli. Pierwsza matura odbyła się w 1950 roku. W 1951 roku liceum przekształcono w Państwowe Technikum Hodowlane, zaś w 1954 roku utworzono Państwowe Technikum Rolnicze o 5-letnim cyklu kształcenia. W 1965 roku wybudowano na potrzeby uczniów zamiejscowych internat oraz utworzono 2-letnią Zasadniczą Szkołę Rolniczą. Na jej podbudowie w 1972 roku utworzono 3-letnie technikum. W 1968 roku powstaje technikum zaoczne. Od 1978 roku szkoła nosi nazwę Zespołu Szkół Rolniczych. W tym samym roku staraniem dyrektora Lucjana Dąbrowskiego rozpoczęto budowę nowoczesnego budynku szkolnego, który oddano do użytku 1 września 1984 roku. Kilka miesięcy później rozpoczęły się zajęcia w sali gimnastycznej o wymiarach 15x30 m. W 1988 roku z okazji jubileuszu 40-lecia, szkole nadano imię Stanisława Staszica. Długoletnimi dyrektorami szkoły byli Eugeniusz Boczek, Lucjan Dąbrowski i Henryk Półtorak.

W 1957 roku w kole LZS rozpoczynają działalność sekcje zapasów i akrobatyki. W 1969 roku pan Józef Maciejczak przy wsparciu dyrektora Eugeniusza Boczka zakłada sekcję wyczynową zapasów. W 1974 r. powstaje Ludowy Klub Sportowy „Platan” Borkowice, którego zawodnicy i zawodniczki zdobywają medale na Mistrzostwach Polski.

W latach 1945 – 1963 proboszczem parafii Borkowice był ks. Hieronim Cieślakowski. Następnie w latach 1963 – 1965 ks. Wacław Kaszewski. 5 sierpnia 1965 roku probostwo w Borkowicach objął ks. Mieczysław Ośka urodzony w 1917 roku w Ksawerowie Starym w parafii Stroniec. Seminarium Duchowne ukończył w Sandomierzu w 1941 r. W swoich wspomnieniach pisał: „…Przyjął mnie lud borkowicki, z którym się zrosłem jak ta sosna z dębem przy drodze do Bryzgowa – kapłan z ludu wzięty, dla ludu bywa postawiony, toteż bez ludu zda się nie jest całością”. Tym słowom był ksiądz Mieczysław wierny do końca życia. W latach 70-tych prowadził na plebanii katechizację maturzystów. Organizował bez zezwoleń władzy wyjazdy do Częstochowy, które cementowały młodzież przez wspólne przeżywanie pielgrzymki. Wspierał działania Ochotniczej Straży Pożarnej oraz borkowickie drużyny harcerskie. W 1994 roku przeszedł na emeryturę, zostając w Borkowicach jako ksiądz rezydent. Zmarł 5 stycznia 2005 roku. Wikariuszami od 1964 roku byli: ks. Kazimierz Mąkosa 1964, ks. Stanisław Skwira 1969, ks. Andrzej Duda 1970, ks. Włodzimierz Czerwiński 1972, ks. Jan Urbaniak 1973, ks. Witold Dobrzyński 1975, ks. Józef Janas 1976, ks. Gustaw Szurmański 1977, ks. Stanisław Palus 1979, ks. Stanisław Bastrzyk, ks. Stanisław Traczyński 1981, ks. Piotr Borciuch 1988.

Obalenie w 1989 r. komunizmu oraz powstanie demokratycznego państwa prawa zaowocowało uchwaleniem w 1990 roku ustawy o samorządach. Po kilkudziesięciu latach centralnego zarządzania mieszkańcy gmin przejęli odpowiedzialność za swoje małe ojczyzny. Te dwadzieścia lat pracy samorządowej przyczyniło się do rozwoju cywilizacyjnego gminy Borkowice. Jedynym ale bardzo ważnym problemem społecznym jest wysokie bezrobocie. Jego skutkiem jest emigracja młodzieży do dużych ośrodków miejskich i spadek liczby ludności w gminie. Sukcesy to m.in. budowa i modernizacja około 40 km dróg gminnych, wykonanie sieci wodociągowej w większości wsi oraz rozpoczęcie kanalizacji gminy.

W omawianym okresie funkcję wójta gminy pełnili: Lech Fidos w latach 1990 – 1994, 1994 – 1998, Tadeusz Bilski 1998 – 2002, wybrani przez radnych Rady Gminy. Od 2002 roku wójtowie wybierani są w wyborach powszechnych. W latach 2002 – 2010 wójtem był Lech Fidos. Od 2010r. Wójtem Gminy jest Robert Fidos. Sekretarzami gminy byli: Mieczysław Plaskota 1990 – 1991, Zdzisław Koselski 1991 – 2002, Bożena Nowosielska 2002-2010r. Od 2010r. sekretarzem Gminy jest Sławomir Tamioła. Skarbnikami gminy byli: Stefania Banasik 1990 – 1991, Wiesława Kaczyńska 1991 – 2013, Marlena Tarka-Indyka od 2013. Przewodniczącymi Rady Gminy byli: Włodzimierz Suliga 1990 – 1994, Stanisław Wielgus 1994 – 1998, Waldemar Skalski 1998 – 2002, Henryk Grygiel 2002 – 2006, Marian Głuch 2006-2010, Tomasz Zdral od 2010 do chwili obecnej.

W związku z bardzo dużą ilością wykonywanych zadań inwestycyjnych i remontowych ograniczymy ich prezentację do tych najważniejszych, wzbogacając je ważnymi wydarzeniami z lat 1989 – 2013. W 1994 r. utworzono w Ruszkowicach klub piłkarski LKS Ruszcovia Ruszkowice, obecnie pod nazwa Ruszcovia Borkowice. W 1994 r. oddano do użytku budynek szkoły podstawowej w Ruszkowicach. 01 stycznia 1996 r. gmina Borkowice przejmuje od Kuratorium Oświaty szkoły podstawowe w: Borkowicach, Rzucowie, Ruszkowicach, Politowie, Ninkowie oraz przedszkole w Rzucowie. W latach 1996 – 2009 w szkołach prowadzone były prace remontowe: wymiana okien, podłóg, termomodernizacje, instalacja kotłowni olejowych w Borkowicach i Rzucowie, wymiana pokrycia dachów w Borkowicach i Rzucowie, wymiana mebli i budowa boisk. W wyniku reformy oświatowej w 1999 roku w gminie utworzono dwa gimnazja: w Borkowicach i Rzucowie, 6-klasowe szkoły podstawowe w: Borkowicach, Rzucowie, Ruszkowicach oraz niepełną szkołę w Ninkowie. W tym samym roku uchwałą Rady Gminy zlikwidowana zostaje szkoła podstawowa w Politowie, której uczniowie pochodzący z Żukowa i Rykowa zostają przejęci przez gminę Wieniawa. W 2000 roku oddano do użytku salę gimnastyczną z zapleczem, salę komputerową oraz boisko asfaltowe przy PSP i PG w Borkowicach. Gmina otrzymała od Ministerstwa Edukacji Narodowej autobus szkolny – Gimbus. Gmina Borkowice w wyniku reformy administracyjnej znalazła się w powiecie przysuskim, województwie mazowieckim. W 2002 i 2003 r. powołano do życia Zespoły Szkół Ogólnokształcących (PSP + PG) w Borkowicach i Rzucowie. W 2006 roku oddano do użytku wielofunkcyjny budynek w miejscu dawnej remizy, będący siedzibą: Ochotniczej Straży Pożarnej (strażnica, garaże), Gminnego Ośrodka Kultury oraz Gminnej Biblioteki Publicznej. W tym samym roku oddano do użytku boisko wielofunkcyjne ze sztuczna nawierzchnią oraz plac zabaw w Rzucowie, wyremontowano budynki świetlic w Rzucowie i Ruszkowicach. Przy stadionie sportowym Ruszcovii wybudowano szatnię z natryskami dla piłkarzy.

W 2008 r. Rada Gminy podjęła uchwałę o nadaniu PSP w Borkowicach imienia Janusza Łąckiego – wójta gminy Borkowice zamordowanego w Katyniu. Uroczystość z udziałem córki patrona Elżbiety Łąckiej – Zwolak, orkiestry wojskowej, kompanii honorowej, uczniów, mieszkańców i zaproszonych gości odbyła się 21 maja 2008 r. Podczas uroczystej sesji Rada Gminy w dniu 29 stycznia 2009 roku podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia herbu Gminy Borkowice. Jest nim biały łabędź na czerwonej tarczy z zielonym, półkolistym dodatkiem „u dołu”. Herb jest wzorowany na herbie Duninów, rodu, który przyczynił się do powstania Borkowic, Ruszkowic, Radestowa, Rzucowa i wielu innych miejscowości.

18 kwietnia 1999 r. odbyło się z udziałem księży, biskupów, sióstr zakonnych i parafian poświecenie nowego klasztoru. W klasztorze siostry założyły Niepubliczne Przedszkole. Od 1994 r. proboszczem parafii w Borkowicach jest ks. Marek Lurzyński, który gruntownie odrestaurował kościół, plebanię oraz ich otoczenie. Po odejściu z parafii w 1993 roku księdza Piotra Borciucha wikariuszami byli: ks. Wiesław Zalas 1993, ks. Adam Żmuda 1993 – 1999, ks. Marek Polewczyk 1999 – 2004 ks. Tomasz Pastuszka 2004-2009– organizator diecezjalnych spotkań teatralnych w Borkowicach, ks. Piotr Nojek 2009-2013r. a od 2013 ks. Damian Czubak.

W wyniku reformy systemu oświaty Zespół Szkół Rolniczych w Borkowicach wraz z gospodarstwem pomocniczym, internatem i parkiem przechodzi w 1999 r. spod opieki Ministerstwa Rolnictwa pod jurysdykcję Starostwa Powiatowego w Przysusze. Powstają nowe kierunki nauczania: agrobiznes, hotelarstwo, liceum z innowacją – kierunek policyjny i sportowy. Pomimo tego stale ubywa uczniów. Gospodarstwo pomocnicze zostaje rozwiązane a ziemia wydzierżawiona prywatnemu przedsiębiorcy. Sprzedany zostaje pałac – siedziba szkoły do 1984 roku wraz z większą częścią parku. Dyrektorami szkoły byli: Henryk Półtorak do 2002 r., Danuta Bilska 2002 – 2007, Marianna Biernat 2007-2017. Duże sukcesy na matach zapaśniczych Polski, Europy i świata odnoszą podopieczni Józefa Maciejczaka.

 

W 2010 oddano do użytku nową świetlicę w Wymysłowie. W latach 2011-2016 wybudowano boiska wielofunkcyjne w Zdonkowie, Radestowie, Rzucowie, Rudnie, Smagowie, Borkowicach, Wymysłowie oraz kompleks boisk ORLIK 2012 w Ninkowie.

W 2011 utworzono pierwszą w powiecie przysuskim szkołę artystyczną – szkołę muzyczną I stopnia w Ruszkowicach.

W tym samym roku zmodernizowano stadion w Ruszkowicach oraz oddano do użytku sieć kanalizacyjną w Borkowicach. W 2012r. w miejsce zlikwidowanej szkoły podstawowej utworzono samorządowe Przedszkole w Ninkowie. W 2016 roku przeniesiono Urząd Gminy do zmodernizowanego budynku, w którym od 1977 funkcjonował Ośrodek Zdrowia. W tym samym roku nadano Publicznej Szkole Podstawowej w Rzucowie sztandar i imię Nauczycieli Tajnego Nauczania. W 2017 roku po 69 latach funkcjonowania Zespół Szkół Rolniczych w Borkowicach zaprzestaje swojej działalności.

 

W latach 2017-2019 Gmina Borkowice wzbogaciła się o nowy sprzęt na potrzeby mieszkańców. Dla OSP Borkowice zakupiono lekki samochód pożarniczy Opel Vivaro oraz Quada patrolowego, a dla OSP Rzuców Stara 266. Urząd Gminy wzbogacił się o nowy ciągnik New Holland. Na potrzeby dowozu uczniów zakupiono dwa autobusy marki IVECO. W Zdonkowie i Politowie wybudowano świetlice wiejskie. Nowe kompleksy sportowo-rekreacyjne powstały w Ruszkowicach, Politowie i w Rzucowie przy szkole. Jubileusz 25-lecia powstania obchodził GKS Ruszcovia-Borkowice, a 5 –lecie Szkoła Muzyczna I stopnia im. Oskara Kolberga. Wybudowano 8 km dróg gminnych, linie wodociągowe oraz rozbudowano oświetlenie uliczne. W ośmiu miejscowościach zmodernizowano oświetlenie uliczne na nowoczesne typu LED. W Rudnie odsłonięto pomnik mjra Henryka Dobrzańskiego ,, Hubala”. W 2017 roku wygaszone zostały gimnazja w Rzucowie i Borkowicach. Szkoły przyjęły nazwy: Zespół Szkół w Borkowicach ( szkoła podstawowa i szkoła muzyczna) oraz Zespół Szkolno-Przedszkolny w Rzucowie (przedszkole i szkoła podstawowa). W wyborach samorządowych w 2018 r. wójtem gminy Borkowice został wybrany Robert Fidos. Przewodniczącym Rady Gminy został Mirosław Długosz. W szkole muzycznej w Ruszkowicach powstał Dziecięcy Zespół Ludowy, wyposażony w stroje i instrumenty. W budynku zlikwidowanego Zespołu Szkół Rolniczych powstał Powiatowy Zakład Opiekuńczo Leczniczy oraz Dzienny Dom Seniora. W listopadzie 2018 roku w budynkach po GS-ie odkryto nielegalne składowisko odpadów niebezpiecznych. Akcje protestacyjne mieszkańców, programy telewizyjne i radiowe trwały cały rok. Gmina złożyła wniosek do NFOŚiGW o dotację na wywóz chemikaliów. Bardzo uroczyście obchodzona była rocznica 100-lecia odzyskania niepodległości. W 2019 r. oddano do użytku nowoczesną Gminną Bibliotekę Publiczną zorganizowaną w dawnym Urzędzie Gminy. Ze środków MSWiA, Woj. Mazowieckiego, Konserwatora Zabytków, Parafii oraz Gminy Borkowice odrestaurowano zabytkowy kościół parafialny w Borkowicach.

 

Opracował: Robert Fidos