Walory przyrodniczo – krajobrazowe

 

        Gmina Borkowice położona jest w południowej części województwa mazowieckiego, w powiecie przysuskim.

          Obszar gminy leży na granicy Garbu Gielniowskiego, należącego do Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej i Równiny Radomskiej wchodzącej w skład Niziny Mazowieckiej. Przez teren gminy przebiegają dwa główne szlaki. Pierwszy łączący Przysuchę – Borkowice – Szydłowiec jest częścią szlaku Cystersów, drugi łączy Końskie – Borkowice – Skrzynno – Radom.

          36% powierzchni gminy zajmują lasy. Są to lasy i bory mieszane świeże i wilgotne z jodłą, sosną, dębem, świerkiem z domieszką buku, modrzewia i brzozy. Obszar leśny odznacza się dużymi walorami przyrodniczo – krajobrazowymi, na które składają się: rozległe kompleksy leśne z ciekawie wyżłobioną linią brzegową lasów, mozaika malowniczo rozproszonych niewielkich powierzchni leśnych, zakrzewień, oczek wodnych oraz zróżnicowana rzeźba terenu. Duża lesistość, cieki wodne stanowią idealne warunki bytowania roślin i zwierząt.

          W wielu miejscowościach można spotkać rzadkie okazy przyrody, w tym 9 pomników przyrody ożywionej: 4 dęby szypułkowe, olszę czarną, modrzewia polskiego, buka pospolitego i platana klonolistnego.

          Na tych nieskażonych ekologicznie terenach żyje ponad 70 gatunków ptaków, interesujące owady i motyle. Występują tu liczne populacje łosi, saren, dzików, jenotów, borsuków i lisów. Miejscami można spotkać daniele, kuny i tchórze. Cały teren gminy stanowi atrakcyjne miejsce dla miłośników flory i fauny.

          Dopełnieniem obrazu tej malowniczej okolicy  jest bardzo interesująca przeszłość historyczna  oraz wysokiej wartości  założenia dworsko – parkowe. W rejonie tym istnieją ślady Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego związane z wydobyciem i przeróbką rud żelaza oraz 35 stanowisk archeologicznych pochodzących od schyłkowego paleolitu po późne średniowiecze.

          Na terenie gminy istnieją warunki do zakładania tras turystycznych: pieszych, rowerowych, konnych i narciarskich.

          Wiele dróg gminnych ma charakter  krajobrazowy. Walory gminy podnoszą wartości krajobrazowe, przyrodnicze i estetyczne Garbu Gielniowskiego ze źródłami Radomki i Jabłonicy, wysoczyzn lessowych sięgających 26 metrów, malowniczych dolin rzek, zbiorowiska szuwarów i torfowisk.

          Na południe od Borkowic, Radestowa i Politowa  znajdują się malownicze wąwozy i jary pochodzenia lessowego. Kilka wiosek w gminie w rejonie Rzucowa ma charakter letniskowy. Dużą szansą rozwoju gminy będzie zakładanie gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych.

 

Atrakcje turystyczne

 

Krakowa Góra to jedno ze wzgórz Garbu Gielniowskiego o wysokości 280 metrów, oddalone  niespełna kilometr od Borkowic. Z Krakowej Góry rozciągają się piękne widoki na całą okolicę. Widać z niej kościoły w Przysusze, Skrzyńsku, Sadach Kolonii, Skrzynnie i Wieniawie. Przy dobrej widoczności można zobaczyć zabudowania Radomia. Borkowiczanie twierdzą, że gdy chmury gradowe znajdą się nad Krakową Górą, wnet się rozchodzą nie czyniąc żadnej szkody na okolicznych polach. Potwierdzają to meteorolodzy nazywając go zjawiskiem cienia opadowego. Nazwę swoją wzgórze zawdzięcza królowi Kazimierzowi Wielkiemu, który ok. 1360 r. polując, zabłądził w Puszczy Borkowickiej w pogoni za jeleniem. Błądząc wśród potężnych dębów, dotarł do szczytu wzgórza z którego widok go zachwycił i przypominał mu wzgórze na Wawelu. Jak mówi legenda miejscowy kowal wyprowadził go gościńcem do zamku królewskiego w Radomiu. Od tego czasu wzgórze przyjęło nazwę Krakowa Góra. W czasach potopu szwedzkiego chronili się tu ludzie z okolicznych wsi. W 1863 roku mieli tu swoje leże powstańcy styczniowi. W 1915 roku doszło w pobliżu do walk między wojskami niemieckim i rosyjskim. W czasie II Wojny Światowej odbywały się  tu szkolenia żołnierzy AK i BCh. Ks. Jan Wiśniewski usłyszawszy w 1914 roku legendę o Krakowej Górze postanowił na tym pięknym wzniesieniu upamiętnić  ważne wydarzenia z historii Polski. 27 czerwca 1925 roku ks. Wiśniewski urządza uroczystości na Krakowej Górze, podczas których na usypanym z kamienia kopcu ustawiono krzyż z datą odzyskania niepodległości 1918-1925. Ks. Jan uważał, że „Krzyż symbolizuje potęgę Polski, której duszą jest wiara’’. W 1933 roku z okazji 250-lecia odsieczy wiedeńskiej stawia Kaplicę Sobieskiego p.w. Matki Bożej i Przemienienia Pańskiego na Krakowej Górze, umieszczając w jej ściankach i ołtarzyku Ziemię Świętą i kamień z Góry Tabor. Uroczystego poświęcenia kaplicy dokonuje 10 września 1933 roku. Kilkutysięczna procesja z chorągwiami i feretronami udała się na Krakową Górę. W uroczystości wzięły udział organizacje społeczne, wojskowe i religijne. Po mszy świętej i patriotycznym wystąpieniu ks. Wiśniewskiego głos zabrał włościanin Stefan Madej z Ruskiego Brodu, który podziękował ks. kanonikowi za piękne pamiątki historyczne , którymi ozdabia parafię i całą okolicę. Następnie wzniósł okrzyk na cześć Pana Prezydenta RP Ignacego Mościckiego.

Dziś Krakowa Góra jest nie tylko miejscem kultu religijnego i historyczną pamiątką, ale również przystanią turystyczną, punktem widokowym, miejscem spotkań młodzieży i całych rodzin. Tu oprócz majówek odbywają się również harcerskie msze polowe i przyrzeczenia harcerskie. Choć wzgórze znajduje się w sporej odległości od Borkowic, gdy wejdzie się do kaplicy, zawsze znajdują się przy ołtarzyku świeże kwiaty. Jakieś ręce pobożnych niewiast  z Borkowic niosą od pokoleń owe kwiaty i wodę, aby przyozdobić ołtarz Matce Najświętszej. Wewnątrz kaplicy znajduje się ołtarzyk z figurką Matki Bożej i obrazem Przemieniania Pańskiego. Na  ścianie znajduje się również medalion z podobizną Jana III Sobieskiego i kamienna tablica z napisem:

„ Był człowiek posłany od Boga imieniem Jan III Panu Bogu wszechmogącemu na chwałę Maryi Najświętszej Królowej Polski na cześć, na pamiątkę 250-lecia zwycięstwa Króla Jana III obrońcy chrześcijaństwa pod Wiedniem, wzniósł te kaplicę i poświęcił  ks. Jan Wiśniewski proboszcz borkowicki, kanonik kapituły sandomierskiej w 1933 roku”.

Nad wejściem do kaplicy widnieje wmurowana kamienna płyta zwieńczona krzyżem z napisem łacińskim :

SIT NOMEN DOMINI BENEDICTUM VENIMUS, VIDIMUS DEUS VICIT 1683-1933. W tłumaczeniu : „ Niech imię pańskie będzie błogosławione. Przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył 1683-1933 ”. Te ostatnie słowa pochodzą z listu króla Sobieskiego do Ojca Świętego tuż po Wiktorii Wiedeńskiej.

Od 2002 r. z inicjatywy Ks. Kanonika Marka Lużyńskiego organizowane są majówki na Krakowej Górze w ostatnią niedzielę maja. Tutaj znajduje się XIV stacja oryginalnej drogi krzyżowej ufundowanej przez parafian.

 

 

Figura św. Antoniego – jest największą atrakcją kościoła parafialnego w Borkowicach.

Rzeźba – odlew z ołowiu powstała około 1646 r. Autor rzeźby jest nieznany. Figura jest rzeźbą tytularną lewej nawy kościoła. Popiersie masywne, głowa o wyrazie antyczno-rzymskim, strój zakonny: habit, przewiązany sznurem. Prawa ręką święty podtrzymuje tulące się do jego piersi nagie Dzieciątko, dotykające prawą rączką twarzy świętego. Historia tej figury sięga połowy XVII w. Dnia 7 grudnia 1646 r. górnik Hilary Mala z Niewachlowa pod Kielcami wykopał w Machnowskiej Górze trzy bryły ołowiu, z których pan Stanisław Czechowski, herbu Oksa, starosta kielecki kazał zrobić trzy figury świętych: św. Barbary, Najświętszej Marii Panny i św. Antoniego.

Ówcześni gwarkowie wydobywający galenę, uzyskali około 200 kg rudy rocznie, więc znalezione przez Malę trzech kilkusetkilogramowych brył było wielką sensacją i określono je jako zjawisko nadprzyrodzone. Miejsce, w którym znalazł Mala trzy wielkie samorodki rudy ołowiu nazwano Szparą Świętych. Figurę św. Barbary umieszczono w klasztorze Bernardynów na Karczówce, Najświętszej Marii Panny w kieleckiej katedrze, zaś św. Antoniego w kościele parafialnym w Borkowicach. Jak mówi miejscowe podanie:

 

„Nie wiedziano dokąd posłać figurę św. Antoniego. Zaprzęgnięto więc parę wołów do wozu lecz woły nie chciały ruszyć z miejsca. Wymieniono różne nazwy parafii, ale na próżno. Dopiero, gdy ktoś wymienił nazwę Borkowice woły ruszyły z miejsca, wtedy zamiast nich wprzęgnięto jednego konika, który przyciągnął figurę św. Antoniego do Borkowic”.

 

                                  Szlaki Turystyczne

 

Szlak turystyczny im. ks. Jana Wiśniewskiego (znaki zielone)

Malowniczy szlak o dł. 44km, przechodzący przez najatrakcyjniejsze miejsca gminy Borkowice. Rozpoczyna się w Skrzyńsku. Wiedzie przez Przysuchę, Topornię, Rudno, Bolęcin, Krakową Górę, Borkowice, Lasy borkowickie, Wolę Kuraszową, Rzuców, Stefanków, Skłobską  Górę ,Hucisko a kończy   w rezerwacie „Ciechostowice”  k. Szydłowca. Idąc zielonym szlakiem wiodącym od stacji PKP Przysucha w Skrzyńsku do rezerwatu ,, Ciechostowice”, wchodzimy na teren gminy Borkowice miedzy Topornią a Rudnem. Po odpoczynku w Toporni wchodzimy w las ścieżką, która wprowadza nas na skraj lasu. Następnie docieramy do wsi Rudno przy trasie Borkowice – Końskie.

Pod koniec XVIII w. wieś liczyła 14 domów i 58  mieszkańców. We wsi była karczma. W okolicznych lasach wydobywano rudę żelaza dla zakładów. Dalej znaki prowadzą na drogę obsadzoną topolami i wiodącą do wsi Bolęcin. Stąd możemy podziwiać wzgórza pokryte lasami. Przed zabudowaniami wsi skręcamy w lewo i idziemy wzdłuż brzegu lasu. Idąc polną dróżką na wschód przekraczamy strumyk  uchodzący do Jabłonicy. Następnie wchodzimy na grzbiet pasemku Garbu Gielniowskiego – Krakową Górę. Stąd rozciągają się piękne widoki na całą okolicę. W 1933 r. ks. Jan Wiśniewski wystawił w 250 rocznicę zwycięstwa Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem, pamiątkową kaplicę. Wewnątrz kaplicy znajduje się figurka Marki Boskiej oraz tablica z napisem: ,, Był człowiek od Boga imieniem Jan III Panu Bogu Wszechmogącemu na chwałę Maryi Najświętrzej Królowej Polski na cześć. Na pamiątkę 250-lecia zwycięstwa króla Jana III obrońcy chrześcijaństwa pod Wiedniem. Wzniósł tą kaplicę i poświęcił ks. Jan Wiśniewski proboszcz borkowicki, kanonik Kapituły Sandomierskiej w 1933 r.” Na zewnątrz nad drzwiami kaplicy widoczne daty ,,1683-1933”.

Wciąż żywe są legendy związane z tym miejscem. Według miejscowego podania w okolicznych lasach zagubił się na polowaniu król Kazimierz Wielki. Stanąwszy na wzgórzu, zauroczony pięknem okolicy podobnym  do widoku z zamku na Wawelu, nawał go Krakową Górą. Od niedawana na Krakowej Górze istnieje zadaszona przystań dla turystów oraz punkt widokowy. W pobliżu kapliczki znajduje się XIV stacja oryginalnej drogi krzyżowej rozpoczynającej się przy klasztorze Sióstr Benedyktynek Misjonarek.

Dalej schodzimy w dół Borkowic. Przed Borkowicami na wzgórzu po lewej stronie znajduje się samotny nagrobek zmarłych na cholerę pod koniec XIX w. braci Prasowskich. We wsi docieramy do położonego na małym wzniesieniu kościoła parafialnego. Kościół wybudowany został na miejscu trzech poprzednich w latach 1829-1845. Kościół z zewnątrz neogotycki, wewnątrz barokowy. Charakteryzują go strzeliste wieżyczki i pinakle frontonu. Duże i piękne okna dają mu wiele światła. Sklepienie wspiera się na czterech filarach, dzielących kościół na jedną obszerną i dwie wąziutkie nawy. Z nawy głównej do prezbiterium wchodzi się po 8 schodach z jednej strony i drugiej strony. W środku zaś, pomiędzy schodami jest zejście do kaplicy i grobów pod kościołem, pod wielkim ołtarzem. Za ołtarzem mieści się zakrystia. Po obu stronach wielkiego ołtarza są loże na tle widnych, dużych rozmiarów okien. Organy znajdujące się w kościele zbudowane zostały przez Mateusza Mielczarskiego z Łowicza w 1846 r. Instrument usytuowany jest na marmurowym chórze muzycznym, naprzeciw głównego ołtarza. Największą atrakcję świątyni stanowi figura św. Antoniego. Rzeźba  - odlew z ołowiu powstała ok.1646 r. autor rzeźby jest nieznany. Figura jest rzeźbą tytularną lewej nawy kościelnej. Popiersie masywne, głowa o wyrazie antyczno-rzymskim, strój zakonny: habit, przewiązany sznurem. Prawą ręką podtrzymuje tulące się do piersi świętego nagie Dzieciątko, dotykające prawą rączką twarzy świętego. Historia tej figury sięga  połowy XVII w. Dnia 7 grudnia 1646 r. górnik Hilary Mala z Niewachlowa pod Kielcami wykopał w Machnowskiej Górze trzy bryły ołowiu, z których pan Stanisław Czechowski, herbu Oksa, starosta kielecki kazał zrobić trzy figury świętych: św. Barbary, Najświętrzej Marii Panny i św. Antoniego. Ówcześni gwarkowie wydobywający galenę, uzyskiwali około 200 kg rudy rocznie, więc znalezienie przez Malę trzech kilkusetkilogramowych brył rudy rocznie było wielką sensacją o określano je jako zjawisko nadprzyrodzone. Miejsce w którym znalazł Mala trzy wielkie samorodki rudy ołowiu nazwano Szparą Świętych.

Figurę św. Barbary umieszczono w kieleckiej katedrze, Najświętszej Marii Panny w klasztorze o. Bernardynów na Karczówce, zaś św. Antoniego w kościele parafialnym w Borkowicach. Jak mówi miejscowe podanie: ,, Nie wiedziano dokąd posłać figurę św. Antoniego. Zaprzęgnięto więc parę wołów do wozu  lecz woły nie chciały ruszyć z miejsca. Wymieniano różne nazwy parafii, ale na próżno! Dopiero, gdy ktoś wymienił nazwę Borkowice woły ruszyły z miejsca, wtedy zamiast nich wyprzęgnięto jednego konika, który przyciągnął figurę św. Antoniego do Borkowic”.

Dawne inwentarze kościelne świadcz, że już w XVIII w. było sporo wotów przy św. Antonim. Gdy zaszła potrzeba by ratować Ojczyznę, wota te wraz z innymi srebrami oddano na obronę kraju podczas insurekcji kościuszkowskiej. Gdy wybuchła I wojna światowa ks. Jan Wiśniewski zapisał: ,, Widzieliśmy dookoła Borkowic łuny płonących w dali wiosek, kościołów i plebanii. Wówczas wraz z ludem ofiarowaliśmy całą parafię i Ojczyznę opiece św. Antoniego. Pomimo, że przez parafię przesunęły się wojska rosyjskie, niemieckie, znów rosyjskie i austriackie, pomimo utarczki na drodze między Wymysłowem i Rudnem oraz potyczki w lesie Ruskobrodzkim w dniu 16 maja 1915 r., ani jedna wioska w parafii nie zgorzała i szkód wielkich parafia nie odniosła”.

W ołtarzu głównym umieszczony jest barokowy krucyfiks z przełomu XVII i XVIII w., przedstawiający  ukrzyżowanego Chrystusa. Na konsoli ściennej pod amboną, na styku prezbiterium  i nazwy znajduje się barokowa rzeźba św. Rocha z XVIII w., wykonana z drewna. U nóg św. Rocha leży pies z bułką w pysku. Inna ciekawa rzeźba Jana Nepomucena wykonana z drewna, w stylu barokowym. W prawej uniesionej ręce Świętego znajduje się krzyż, w lewej gałązka palmy. Wewnątrz kościoła znajduje się również tablica epitafijna poświęcona fundatorom kościoła. Na zewnątrz w murze kościoła znajduje się rzeźba św. Floriana z pierwszej połowy XIX w. Na ścianie frontowej kościoła widoczne są dwie tablice ufundowane przez ks. Jana Wiśniewskiego: prawa, z długa listą tutejszych plebanów, jego poprzedników, zaś lewa, wystawiona w 1922 r. zawiera następujący napis: ,, Ku wiecznej chwale żołnierzy parafian tutejszych: innym poległym wraz z ks. Ignacym Skorupką, obrońcą wiary, ojczyzny – rodacy.”

W ścianie południowej znajduje się tablica poświęcona ks. Ignacemu Zawadzkiemu, urodzonemu w Borkowicach w 1651 r., rektorowi Szkół Pijarskich w Warszawie i Krakowie, autorowi  panegiryków  i zbieraczowi przysłów. Na zewnętrznej stronie muru kościelnego pamiątkowa tablica, poświęcona XXV-leciu pasterzowania w parafii ks. Jana Wiśniewskiego.

W ogrodzie plebańskim, przed kościołem, znajduje się obelisk pamiątkowy, wystawiony w 1928 r. w formie czworobocznego ostrosłupa, górą zwężonego i ściętego, zakończonego kulą zwieńczoną krzyżem. Na ścianie obelisku,  pośrodku: orzeł w koronie otoczony wieńcem liściastym, w reliefie, powyżej data 1918-1928. Na jednej ze ścian cokołu znajduje się napis: ,, W tym miejscu trzej zaborcy kolejno bawili . Moskal jadł, Austriak brał, Niemcy plany tworzyli. O Maryjo Królowo Korony Polskiej i Matko nasza Niepokalana, czuwaj nad naszą Ojczyzną, nas prowadź do nieba. Bractwo różańcowe zostało wprowadzone w 1725 r. Zakon św. Franciszka w 1928 r. Ojczyźnie wolnej pobłogosław Panie. K.J.W.P.B.K.S.’’.

W ścianie domu parafialnego znajduje się tablica poświęcona 600 rocznicy bitwy pod Płowcami 1331 r. Inne ciekawe zabytki znajdujące się przy kościele to: Dzwon zakrystyjny z końca XVIII w., barokowe antepedium ołtarza głównego z połowy XVIII w., liczne obrazy z XVIII i XIX w., barokowy ornat, kielichy mszalne z XVII i XVIII w. i wiele innych.

Na skraju  wsi znajduje się interesujący zespół podworski. W pobliżu spichlerza widoczna jest przydrożna kamienna figura przedstawiająca św. Jana Nepomucena z XVIII w. W parku znajduje się wiele okazów starych drzew m.in.350-letni platan, 200 – letni modrzew, 200-letni buk pospolity, lipowe i grabowe aleje oraz pałac Dembińskich. Architektoniczny projekt opracowali Władysław Marconi i Zygmunt Hendel w stylu eklektycznym. Pałac ma regularną sylwetkę, nakrytą dachem z mansardami. Zewnętrzną ornamentyką imituje on plenerowe rezydencje magnackie, jakie istniały we Francji. Pałac wybudowany został na początku XX. W pobliżu pałacu znajduje się owiane legendami ,, madejowe łoże”.

Wokół wcześniejszego dworu powstał w połowie XIX w. park w stylu angielskim. Istniały w nim groty, aleje, statua oraz kopiec usypany na wzór kopca krakowskiego. Założenia pałacowo-parkowe w Borkowicach: pałac Dembińskich, budynek spichlerza oraz kościół parafialny wpisane zostały do rejestru zabytków. Na cmentarzu znajduje się kaplica rodziny Dembińskich, nagrobek ks. Jana Wiśniewskiego, nagrobek Antoniego Gaszyny – powstania styczniowego z 1863 r., grób zbiorowy mieszkańców Bryzgowa zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej i metalowy nagrobek płk. Franciszka Żarskiego – dziedzica Ninkowa, uczestnika powstania listopadowego.

Borkowice opuszczamy malowniczą aleja lipową. Dochodzimy do skraju lasu, mijamy leśniczówkę i dalej idziemy szeroką leśną drogą wiodącą przez bogaty mieszany las. Po kilkuset metrach skręcamy w lewo i idąc lasem dochodzimy do zabudowań Woli Kuraszowej. Przy drodze do Rzucowa znajduje się grodzisko z XI-XII w.

We wsi znajduje się park z pomnikowymi dębami szypułkowymi. Dochodzimy do Rzucowa w 1396 r. zwanego Wruczowem. We wsi znajduje się zabytkowe założenie dworsko – parkowe. Majątek był pierwotnie własnością rodziny Duninów – Rzuchowskich herbu Łabędź. Kolejnymi właścicielami byli: Borkowscy, Witkowscy, Chlewiccy, Leszczyńscy, Krygierowie i do 1945 r. Mokiejewscy.

Po II wojnie światowej park podzielono pomiędzy dwóch użytkowników: Państwowy Dom Dziecka mieszczący się we dworze i Fabrykę Maszyn Rolniczych. Modrzewiowy dwór został wzniesiony na początku XX w., jest to budynek parterowy z mieszkalnym poddaszem i naczółkowym dachem, założony na planie litery T.  ryzalitem na osi fasady i sienią na osi budynku. W parku zachowały się aleje lipowe i grabowe oraz 100 – letnia olsza czarna. Do dziś zachowały się fragmenty budynków z dawnych zakładów przemysłowych. Z ujęć wodnych zachowały się dwa stawy spiętrzone groblami. Dalsza trasa szklakiem zielonym biegnie przez gminę Chlewiska i Szydłowiec. Szlak kończy się na terenie rezerwatu modrzewiowego ,, Ciechostowice”.

 

                  Turystyczne szlaki rowerowe Związku Gmin Radomka

 

Szlak nr R-12y

(Znaki żółte)długość 26,3 km rozpoczyna się w uroczysku Grabina i biegnie przez uroczysko Huta (początek szlaku R-14s i koniec szlaku R-07z),nadleśnictwo Przysucha, mogiła Stanisława Piedrosia z Wilejki poległego we wrześniu 1939r. Dalej szklak prowadzi przez Rudno, Bolęcin, Wydrzyn, Skrzynno i kończy się w Zagórzu.

 

Szlak nr R-14s

(znaki białe) długość 14,8 km, rozpoczyna się w uroczysku Huta, prowadzi przez leśniczówkę i kopalnię Zapniów, Kuźnicę przecina drogę nr 747, kończy się w Borkowicach przy budynku Ochotniczej Straży Pożarnej.

 

Szlak nr R-07z

(znaki zielone)długość 69,2km,rozpoczyna się w Radomiu. Na teren powiatu przysuskiego na 23 km szlaku wchodzi w okolicy Domaniowa i prowadzi przez Wólkę Domaniowską, Brudnów, Wieniawę Jabłonicę Ryków, Żuków, Zdunków, Ruszkowice - szkoła, kolonia Ruszkowice, Rudno, Bolęcin, Długą Brzezinę, Hucisko, Sowią Górę. Po przecięciu drogi 747 szlak kończy się w uroczysku Huta przy skrzyżowaniu ze szlakiem R-12y ( początek szlaku R-14s)